Czym jest stopa procentowa?
Stopy procentowe z definicji:
“Stopa procentowa jest to koszt kapitału albo inaczej cena, jaka przysługuje posiadaczowi kapitału z racji udostępnienia go innym na określony czas. Koszt ten wyrażony jest zazwyczaj, jako procent od pożyczonej sumy i mierzony jest w ujęciu rocznym.”
Krótko mówiąc:
Stopa procentowa to cena pieniądza, którą trzeba zapłacić za jego pożyczenie.
Czyli koszt, jaki musi ponieść kredytobiorca za pożyczenie kapitału i wynagrodzenie inwestora – kredytodawcy za rezygnację z dysponowania nim.
Kto i na jakiej podstawie wyznacza stopy procentowe?
Stopy procentowe w Polsce wyznaczają ekonomiści zasiadający w Radzie Polityki Pieniężnej. Priorytetem przy ustalaniu ich wysokości jest zapewnienie stabilności polskiej walucie. W tym kontekście ogromną rolę odgrywa zjawisko inflacji, o którym już pisaliśmy tutaj.
Aby uniknąć gwałtownych zmian inflacji, a co za tym idzie zmian w cenach produktów i usług RPP operuje wartością pieniądza przy pomocy stóp procentowych.
Jak to wygląda w praktyce?
Bank Centralny ustala pożądany/optymalny poziom inflacji. Nazywamy to celem inflacyjnym. W zależności od niego i od ogólnej sytuacji gospodarczej (założenia polityki pieniężnej, sytuacja finansów publicznych, kursy walut etc) podejmowane są decyzje o podniesieniu lub obniżeniu stóp procentowych.
Jakie są podstawowe stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego?
- Stopa referencyjna– czyli minimalna cena, po jakiej bank centralny przeprowadza operacje otwartego rynku, na rynku międzybankowym. Operacje te to zakup bądź sprzedaż krótkoterminowych papierów wartościowych w celu przywrócenia równowagi rynku.
- Stopa depozytowa – Określa oprocentowanie jednodniowych depozytów, które banki komercyjne składają w banku centralnym. Jest to minimalne oprocentowanie na rynku.
- Stopa redyskontowa – Cena po jakiej bank centralny skupuje weksle od banków komercyjnych, które z kolei kupiły je od swoich klientów.
- Stopa lombardowa – Wyznacza oprocentowanie, po którym bank centralny udziela kredytu lombardowego bankom komercyjnym. Bank Centralny udziela tego kredytu pod zastaw papierów wartościowych. W praktyce jest to najwyższe oprocentowanie na rynku.
Aktualne stopy procentowe NBP można znaleźć na stronie Narodowego Banku Polskiego
Podnoszenie stóp procentowych czyli restrykcyjna polityka monetarna
Kiedy ceny rosną, wartość naszego portfela spada, dlatego, że pieniądza w obiegu jest zwyczajnie za dużo. Żeby zahamować proces wzrostu cen, czyli inflację Rada Polityki Pieniężnej podejmuje decyzję o podniesieniu stóp procentowych. Rośnie wtedy cena pieniądza.
Wraz ze wzrostem stóp procentowych rośnie oprocentowanie kredytów. Wtedy Bank centralny pożycza bankom komercyjnym pieniądze na wyższy procent, a te z kolei udzielają droższych kredytów konsumentom. Kredyty są drogie, bierzemy ich wtedy znacznie mniej. Mniej kupujemy i inwestujemy. Również firmy rzadziej decydują się na rozwój, a częściej na cięcie kosztów. Nie powstają nowe miejsca pracy. Ludzie zamiast wydawać oszczędzają. Tempo wzrostu PKB spada, wyhamowuje także wzrost gospodarczy.
Jest to restrykcyjna polityka monetarna, która pozytywnie wpływa na obniżenie poziomu inflacji jednak przyczynia się również do obniżenia poziomu konsumpcji i działań inwestycyjnych. Dlatego też, na dłuższą metę takie działania nie są korzystne dla państwa i jego rozwoju.
Obniżanie stóp procentowych – ekspansywna polityka monetarna
Może się wydawać, że spadek cen na rynku to pomyślne zjawisko, z którego konsumenci powinni się cieszyć. Nic bardziej mylnego. Kiedy ceny spadają – czyli występuje zjawisko deflacji konsumenci również zaczynają wstrzymywać się z zakupami, oczekując dalszego spadku cen.
Wartość pieniądza rośnie, przez co zwiększa się zadłużenie kraju. Aby zapewnić stabilność polskiej walucie Rada Polityki Pieniężnej podejmuje decyzję o obniżeniu stóp procentowych. Wtedy tanieją również kredyty przez co większa liczba osób i firm może sobie na nie pozwolić. To przyczynia się do wzrostu konsumpcji oraz liczby inwestycji, dzięki temu powstają nowe miejsca pracy, a gospodarka się rozwija.
Stopy procentowe, a kredyty konsumenckie
Zmiany stóp procentowych najbardziej odczuwają posiadacze kredytów z oprocentowaniem zmiennym (czyli większości kredytów na polskim rynku).
W przypadku obniżenia stóp procentowych – ceny kredytów maleją, a co za tym idzie maleją ich raty.
Zdecydowanie najmniej korzystną sytuacją dla posiadaczy dużych kredytów jest wzrost stóp procentowych – wtedy miesięczne raty kredytów rosną.
Dla gospodarki najlepsza jest stabilizacja – niewielkie zmiany w poziomie inflacji oraz niewielkie zmiany stóp procentowych. Wtedy społeczeństwo (a w nim kredytobiorcy) może spać spokojnie. Niestety ostatnie lata pokazały że ciężko przewidzieć kiedy na świecie wydarzy się coś, co zaburzy rynki finansowe. Pandemia korona wirusa spowodowała ogromne straty oraz wzrost inflacji, a co za tym idzie podniesienie stóp procentowych. Dlatego biorąc kredyt z oprocentowaniem zmiennym zawsze trzeba brać pod uwagę, że raty mogą wzrosnąć. Dobrze mieć margines bezpieczeństwa i poduszkę finansową aby zmiany stóp procentowych nie zablokowały domowego lub firmowego budżetu.
Stopy procentowe nie mają wpływu na raty kredytu w Wealthon
Oprocentowanie pożyczek w Wealthon jest stałe i wzrost czy spadek stóp procentowych nie wpływa na wysokość raty kredytu. Dlatego taki kredyt dla firm może okazać się bezpieczną opcją w dość niestabilnych czasach. Jesteś zainteresowany? Wypełnij nasz wniosek i poznaj szczegóły.
Źródła:
