Nawet jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z małym lokalem lub kawiarnią, prawdopodobnie już słyszałeś o rejestrze BDO w gastronomii. Jak jednak podejść do opłaty produktowej czy ewidencji odpadów komunalnych? Czym jest i ile wynosi opłata recyklingowa? I czy ewidencja toreb plastikowych to rzeczywiście konieczność?
Przeczytaj nasz najnowszy post. Sprawdź, co musisz wiedzieć w zakresie obowiązków związanych z Bazą Danych o Produktach i Opakowaniach oraz Gospodarce Odpadami, i jak skutecznie ewidencjonować odpady za pośrednictwem systemu BDO.
BDO w gastronomii – czym jest?
Wedle definicji BDO to nic innego jak baza danych o produktach i opakowaniach. Jest to system, który obowiązuje w Polsce w kontekście gospodarowania odpadami opakowaniowymi. W gastronomii BDO ma szczególne znaczenie, ponieważ restauracje, hotele, catering i inne firmy zajmujące się obiegiem żywności często generują duże ilości odpadów opakowaniowych, które muszą być odpowiednio ewidencjonowane i zarządzane. Zasady te, chociaż są coraz popularniejsze, często umykają jednak na etapie zakładania biznesu świadomości przedsiębiorców.
Obowiązek rejestracji w systemie BDO dotyczy większości restauratorów, którzy gospodarują odpadami. Rejestracja jest konieczna i niezależna od wielkości przedsiębiorstwa. Prawo to powstało, by mieć pełną kontrolę nad tym, jakie opakowania trafiają do ich obiegu i jak są one przetwarzane po użyciu. Słowem – by wiedzieć więcej o gospodarce odpadami. Jest to część szerokiego systemu zarządzania odpadami, który ma na celu zmniejszenie negatywnego wpływu odpadów i tworzyw sztucznych na środowisko. Rejestracja w BDO pozwala na uzyskanie numeru rejestrowego, który jest niezbędny do prowadzenia działalności zgodnie z przepisami o odpadach.
BDO w gastronomii wiąże się również z koniecznością zawarcia odpowiednich umów z firmami zajmującymi się recyklingiem lub odbiorem odpadów. Dzięki temu systemowi wprowadza się większą transparentność w zarządzaniu odpadami, co ułatwia kontrolowanie procesów ekologicznych i zgodność z regulacjami prawnymi. Z kolei brak rejestracji lub niedopełnienie obowiązków związanych z BDO może wiązać się z karami finansowymi. W ten sposób BDO wspiera dążenie do zrównoważonego rozwoju w branży gastronomicznej.
Ważne! Po zarejestrowaniu się w systemie nadany numer rejestrowy BDO dla gastronomii musisz umieszczać na dokumentach firmowych: na paragonach fiskalnych, fakturach VAT etc.
Czy słyszałeś o rejestrze BDO w gastronomii?
W polskim systemie ewidencji BDO (Baza Danych Odpadowych), przedsiębiorcy zajmujący się działalnością gospodarczą w zakresie gastronomii mają obowiązek ewidencjonowania odpadów, które wytwarzają w swojej działalności. Dotyczy to przede wszystkim takich odpadów, jak:
- Odpady komunalne (np. odpady kuchenne, resztki jedzenia, odpady papierowe, plastikowe, z tworzyw sztucznych, szklane itp.),
- Odpady opakowaniowe (np. opakowania po produktach spożywczych z tworzyw sztucznych, butelki plastikowe, szklane, metalowe),
- Odpady niebezpieczne (np. chemikalia, środki czystości, zużyte urządzenia elektroniczne, baterie),
- Odpady z odpadów spożywczych (np. odpady olejów, tłuszczy).
Zgodnie z przepisami, przedsiębiorcy działający w branży gastronomicznej będący wytwórcą odpadów muszą zarejestrować się w BDO. Muszą także prowadzić ewidencję tych odpadów i przekazywać odpowiednie dane w systemie, np. informacje o rodzaju, ilości i sposobie zagospodarowania odpadów. Do tego rodzaju obowiązków należą również:
- Rejestracja w BDO: Przed rozpoczęciem działalności należy się zarejestrować w systemie BDO (jeśli przedsiębiorca nie jest zwolniony z tego obowiązku). Obowiązek znalezienia się w rejestrze BDO wiąże się niestety z pewnymi nakładami finansowymi. Z takim wpisem wiążą się de facto aż 2 kwoty: opłata rejestrowa oraz opłata roczna. Wedle bieżących danych, wysokość stawki opłaty rejestrowej i opłaty rocznej dla: mikroprzedsiębiorców – wynosi 200,00 zł; dla pozostałych przedsiębiorców – 800,00 zł. Obowiązek rejestracji można zrealizować stacjonarnie lub online: osobiście w urzędzie marszałkowskim, pocztą lub przez Profil Zaufany oraz usługę e-dowód.
Ważne: w kontekście BDO dla gastronomii istnieje jeszcze jeden dodatkowy koszt, o którym nie możesz zapomnieć. Dotyczy on opłaty produktowej. Jej wysokość zależy od rodzaju i ilości wprowadzanych na rynek produktów oraz od spełniania przez przedsiębiorcę obowiązków związanych z recyklingiem tych produktów. Celem opłaty jest zmotywowanie firm do bardziej odpowiedzialnego zarządzania odpadami oraz zwiększenie poziomu odzysku i recyklingu. Wiele instytucji, poza formalnymi wymaganiami, podnosi również ten problem za pomocą kampanii edukacyjnych.
Uiszczenie opłaty produktowej powinno mieć miejsce w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) lub innym podmiocie, który jest odpowiedzialny za odzysk odpadów z danej kategorii produktów. - Ewidencja odpadów: W rejestrze BDO trzeba na bieżąco dokumentować i ewidencjonować odpady powstające w trakcie prowadzenia działalności (np. odpady kuchenne, opakowania, zużyte chemikalia).
- Zgłaszanie do systemu: Zgłaszanie informacji o wytwarzanych odpadach oraz przekazywaniu ich do odpowiednich odbiorców (np. firm zajmujących się ich utylizacją).
Prowadzenie ewidencji odpadów jest obowiązkowe, a brak jej prowadzenia może skutkować nałożeniem kar finansowych. Należy pamiętać, że zasady te mogą się różnić w zależności od skali działalności i jej specyfiki. Warto zapoznać się z przepisami szczegółowymi dotyczącymi branży gastronomicznej.
Co musisz wiedzieć o ewidencji opakowań w zakresie systemu BDO?
BDO w gastronomii to jednak nie tylko prowadzenie ewidencji odpadów. Ewidencja odpadów byłaby bowiem niczym bez… ewidencji opakowań!
Jeśli Twoja restauracja wprowadza na rynek opakowania, musisz je ewidencjonować w systemie BDO. Obejmuje to:
- Opakowania, w które pakujesz jedzenie do wynoszenia lub dostaw (np. pojemniki plastikowe, torby papierowe, pudełka, folia spożywcza),
- Opakowania po napojach (np. butelki, puszki),
- Opakowania po innych produktach spożywczych, które oferujesz klientom (np. opakowania po przyprawach, sosach).
Co więcej, musisz ewidencjonować wszystkie rodzaje opakowań, które używasz w swojej działalności, takie jak:
- Opakowania jednostkowe, czyli opakowania z tworzyw sztucznych, które bezpośrednio zawierają produkt (np. plastikowe kubki na napoje, folia, tekturowe pudełka na jedzenie na wynos),
- Opakowania zbiorcze z tworzyw sztucznych, czyli opakowania używane do transportu produktów, które później są sprzedawane w jednostkowych opakowaniach (np. kartony do transportu pojemników jedzenia),
- Opakowania transportowe, np. palety, folie stretch, torby transportowe.
Co równie ważne, samo prowadzenie ewidencji odpadów i opakowań to nie wszystko. Od 1 stycznia 2024 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie stawek opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw pobieranej w handlu i gastronomii.
Kubki do napojów, w tym te z pokrywkami i wieczkami.
Pojemniki na żywność, w tym pudełka z pokrywkami lub bez, przeznaczone do przechowywania żywności, która:
– jest gotowa do natychmiastowego spożycia, zarówno na miejscu, jak i na wynos,
– zwykle spożywa się bezpośrednio z pojemnika,
– jest gotowa do spożycia bez konieczności dalszej obróbki, takiej jak gotowanie, przygotowanie czy podgrzewanie.
Ewidencja odpadów – kary za błędy w rejestrze BDO w gastronomii
Naruszenie przepisów dotyczących BDO w punktach gastronomicznych może prowadzić do poważnych konsekwencji. Kara (a w zasadzie dodatkowe opłaty) za brak obowiązkowego sprawozdania zależy od skali wykroczenia i może wynosić od kilku tysięcy złotych do nawet miliona złotych. W skrajnych przypadkach, brak rejestracji w BDO lub niewłaściwe prowadzenie ewidencji może skutkować zakazem prowadzenia działalności gospodarczej.
Oprócz kar finansowych nakładanych przez marszałka województwa za przewinienia i brak opłaty produktowej, restauratorzy muszą liczyć się z innymi negatywnymi konsekwencjami, które mogą wpłynąć na reputację lokalu. Media często nagłaśniają przypadki łamania przepisów przez przedsiębiorców, co może zniechęcić klientów i zaszkodzić wizerunkowi restauracji.
Dlatego właściciele i menedżerowie lokali gastronomicznych powinni traktować swoje obowiązki związane z BDO poważnie i systematycznie zapewniać zgodność z przepisami. W dobrym tonie (i z marketingową korzyścią!) będzie również prowadzenie kampanii edukacyjnych informujących klientów chociażby o kwestiach związanych z recyklingiem i drugim życiem opakowań jednorazowych z twojego lokalu.
